Ekonomist Mahfi Eğilmez, “Asgari Ücret Ne Kadar Artırılmalı?” başlıklı yazısında yıl sonuna yaklaşırken asgari ücret zammı hesaplarını kamuoyu ile paylaştı. IMF ve özellikle yabancı yatırım kurumları, 2025 yılı için asgari ücrete yapılacak zam oranının yüzde 25 olmasını bekliyor. Ekonomistler, asgari ücret artışının hem ortalama ücretlerle uyumu hem de neredeyse tüm sektörlerde temel bir etki yaratması açısından önemli olduğunu vurguluyorlar. Ayrıca, enflasyonla mücadelede talep artışını sınırlamak isteyen ekonomi yönetimi için asgari ücret artışının kontrol edilmesi gereken bir alan olduğu belirtiliyor.
ASGARİ ÜCRETE NE KADAR ZAM GELMİŞTİ?
2022 yılında asgari ücrete yapılan yüzde 50,5’lik zam, yılın ortasında yüzde 29’luk bir artışla 5.502 TL’ye çıkmıştı. Aynı yılın toplam artış oranı yüzde 94,6 olarak belirlenmişti.
2023 yılında, yılın başında yüzde 54,6 ve yıl ortasında yüzde 34 zam alan asgari ücret, yıl sonunda 11.402 TL olarak belirlenmişti.
2024 yılında ise asgari ücret, yüzde 49 zam ile 17 bin 2 TL olarak ifade edildi.
ASGARİ ÜCRET GEÇMİŞ ENFLASYON KADAR ARTARSA NE OLUR?
Mahfi Eğilmez, yıl sonunda açıklanacak asgari ücret zammı hakkında konuştu. Eğilmez, “Asgari ücretin geçmiş enflasyon oranında artırılmasının dezenflasyon çabalarına zarar vereceğini savunan güçlü bir görüş bulunmaktadır. Bu görüşü savunanlar arasında IMF, Dünya Bankası, yabancı bankalar, yabancı fonlar, bazı iş insanları ve hükümet yer almakta ve yapılacak ücret artışlarının 2025 yılı için beklenen enflasyondan fazla olmaması gerektiğini ifade etmektedirler. Geçmiş enflasyona göre ücret artışı yapılması durumunda, daha fazla ücret alan kişilerin bu artışı talebe dönüştürerek enflasyonun tekrar yükselmesine neden olacağı düşüncesi bu görüşün temelini oluşturmaktadır,” dedi.
“SATIN ALMA GÜCÜ BU YILDAN DAHA DÜŞÜK OLACAK”
Eğilmez, 2024 yılı için asgari ücretin 17.002 lira olarak belirlendiğini anımsatarak, “Eğer 2024 yılında yıllık ortalama enflasyon oranı yaklaşık yüzde 50 olacaksa, asgari ücretin 2024 boyunca kaybettiği alım gücünü geri kazanabilmesi için 2025’in başında en az bu kadar zam yapılmalıdır. Bu, asgari ücretin (17.002 x 1,50 =) 25.503 lira olarak ayarlanması gerektiği anlamına gelir. Kamu kesimi tarafından 2025 için beklenen enflasyon oranına göre asgari ücreti artırma planı, mevcut asgari ücrete yüzde 25 zam yapılmasını öngörüyor. Bu düşünce kabul edilirse, asgari ücretin alım gücü 2024’ün başındaki seviyenin çok altına düşecektir” dedi.
AÇLIK SINIRI 2024’TE 24 BİN 962’YDI
Eğilmez, “Ocak 2024’te TÜRK-İŞ’in her ay açıkladığı rakamlara göre açlık sınırı 15.048 olarak kaydedilmişti. Tek başına yaşayan bir kişinin yaşam maliyeti ise 19.630 lira idi. Yani 17.002 liralık asgari ücret, açlık sınırının üzerinde ancak tek kişinin yaşam maliyetinin altında kalmıştı. Ağustos ayında açlık sınırı 19.271 lira, tek başına yaşayan bir kişinin yaşam maliyeti ise 24.962 lira olarak açıklandı. Bu durum, asgari ücretin hem açlık sınırının hem de tek kişinin yaşam maliyetinin altında kaldığını gösteriyor,” dedi. “Yıl sonuna kadar bu durumun daha da kötüleşeceğini düşünürsek, asgari ücretin satın alma gücünün ne kadar azaldığını anlayabiliriz.”
Ayrıca Eğilmez, “Merkez Bankası anketindeki tahminler ve TÜRK-İŞ’in tespitleri göz önünde bulundurulduğunda, asgari ücrete yapılacak yüzde 50’nin altındaki bir zammın, 2025 için beklenen enflasyonun yarısında bile kalmayacağını görebiliriz,” şeklinde konuştu.
Kaynak: YENİÇAĞ
