İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) Başkanı Ali Kopuz, gıda fiyatlarının tüm dünyada arttığını belirterek, gıdadaki sorunların temelinde salgının bulunduğunu bildirdi.

İSTİB’den yapılan açıklamaya göre, borsanın şubat ayı meclis toplantısında konuşan Kopuz, aşı çalışmaları başlamış olsa da normalleşmenin uzun süreceğini bildirdi.

Bu nedenle hem Türkiye’deki hem de dünyadaki gelişmeleri yakından takip etmek ve gelecek yılların politikalarını bu senaryoya uygun biçimde üretmek gerektiğini kaydeden Kopuz, küresel bir sorun haline gelen gıda fiyatlarındaki artışın nedeninin büyük oranda küresel salgın kaynaklı olduğunu anlattı.

Kopuz, küresel gıda fiyatlarının 2014’ten bu yana görülen en yüksek seviyede olduğunu belirterek. şu açıklamalarda bulundu:

“Temelinde salgın olan nedenlerin başında azalan üretim ve artan talep geliyor. Salgın dolayısıyla hem tarım alanlarının yeterince ekilememesi, hem de aynı nedenle oluşan stok eğilimi fiyatları artırmaya başladı. Yine salgın dolayısıyla kapanan ekonomilerin canlanması için küresel ölçekte yapılan bol para arzı ham maddelere, emtialara, madenlere, tarım ürünlerine ilgiyi artırdı. Bollaşan para sayesinde normalin üzerinde fon ve finans hareketliliği yaşanmaya başladı. Spekülatif hareketler oldu. Bunlar aynı zamanda hammadde fiyatlarını artırdı ve son ürüne zam olarak yansıdı.”

Kopuz, hem yem hem de gübrenin ham maddesinin çeşitli nedenlerle arttığını kaydederek, bu yükselişin küresel nedenleri arasında Arjantin’deki bir kamyoncu grevinden ABD’nin İran’a ambargosuna kadar çok sayıda faktörün bulunduğunu anlattı.

Döviz kuru yükseldiğinde yapılan zamların düştüğünde geri alınmadığına dikkati çeken Kopuz, aynı sorunun ülkede gıda ambalajında da yaşandığını bildirdi.

Kopuz, küresel anlamda fiyatları artıran bir başka etkenin de salgın dolayısıyla ihtiyaten yapılan alımların ve stokların olduğunun altını çizdi.

Lojistikte yaşanan sorunlar

İSTİB Başkanı Kopuz, salgının ilk zamanlarında başlayan “boş konteyner” sorununa değinerek, salgın nedeniyle gemilerin günlerce limanda beklediğini, bu krizin navlunda tarihi yükselişlere yol açtığını, gıda ihracatçılarının zaman zaman mallarını taşıyacak gemi bulamadığını anlattı.

Lojistiğin Türkiye açısından çok stratejik bir sektör olduğunu vurgulayan Kopuz, “Kesinlikle deniz taşımacılığıyla ilgili büyük yatırımlar yapmalıyız. İhracatımızın kaderini küresel taşımacılık şirketlerinin eline bırakmamalıyız.” ifadesini kullandı.

Açıklamalarında iklim krizi ve kuraklık riskinden kırsal nüfusun azalmasına kadar birçok nedene de değinen Kopuz, gıda sorununa getirilecek en etkin çözümün israfın önlenmesi olacağının altını çizdi.

Kopuz, “Gıda tasarrufu, gıda israfının önlenmesinde en etkin ve aslında en kolay çözümdür. Bugün dünyada da Türkiye’de de üretilen gıdaların 3’te 1’i çöpe gidiyor. Bir de kullanılmayan kaynaklar var. Örneğin boş kalan tarım arazileri ya da mahsul alınamayan milyonlarca delice zeytin ağacı. Delice zeytin varlığımız gibi yararlanamadığımız doğal kaynakları kullanmak için çalışmalarımızı sürdürmeliyiz.” değerlendirmelerinde bulundu.